Web siteleri, bir alan adı üzerinden internet ortamında yayın yaparlar. Esasen bir IP adresine karşılık gelen bu alan adı, 1 yıl veya daha uzun süreyle sağlayıcılar tarafından kiralanır. Süresi dolan alan adları ise belirli bir süre sonra boşa düşer. Peki domain ne zaman boşa düşer? Domain süresi dolduktan sonra ne olur? Boşa düşen domaini geri almak mümkün müdür? Eğer bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız, rehberimizde tüm detaylarıyla bulabilisiniz.
Alan adı, internet üzerindeki bir web sitesinin adresini belirleyen benzersiz bir tanımlayıcıdır. Bir web sitesinin alan adı olarak da adlandırılan domain, bir web tarayıcısına girildiğinde belirli bir web sitesine erişim sağlar. Domainler genellikle insanların hatırlaması ve kullanması daha kolay olan metinsel formatlardadır. Yani her bir domain, bir IP (Internet Protocol) adresinin metinsel karşılığıdır.
Domainler yıllık periyotlarla satın alınabilir. Ancak hiçbir domain kalıcı olarak alınamaz. Bu nedenle her domain (yenilenmezse) bir süre sonra boşa düşecektir. Site sahipleri, domaini aldıkları servis sağlayıcı üzerinden mutlaka alan adını yenilemelidir. Yenilenmeyen alan adı, rehberimizde yer alan prosedürü takip ederek boşa düşmekte ve herkes tarafından satın alınabilir duruma gelmektedir. Domain ne zaman boşa düşer sorusu bu nedenle kesin bir cevaba sahip değildir.
Bir domain almak için öncelikle kullanılmamış bir alan adı seçmek gerekir. Zira her bir alan adı benzersizdir. Tabii farklı domain uzantısına sahip aynı isim (eğer boştaysa) satın alınabilir. Örneğin abc.com alan adı alınmışsa abc.net, abc.org vb. alan adlarını boştaysa satın alabilirsiniz.
Boşta bir domain bulursanız bir domain kayıt şirketi veya domain sağlayıcısı aracılığıyla bu alan adını satın alabilirsiniz. Kayıt şirketi, seçtiğiniz alan adının kullanılabilir olup olmadığını kontrol eder ve sizden bir kayıt ücreti alır. Bu ücret standart olsa da kampanyalar ve promosyon kodlarıyla fiyatları değişir. Aynı zamanda farklı uzantılara sahip domainleri fiyatları da değişiklik gösterir. Örneğin .com ve .net uzantılı domainler genel olarakdiğer uzantılardan (.club, .info, .xyz vs) daha pahalıdır.
Alan adını ve satın almak istediğiniz şirketi seçtikten sonra, domain kaydınızı yönetmek için bir hesap oluşturmanız gerekir. Son olarak alan adınızı belirli bir süre boyunca (genellikle yıllık olarak) yenilemek için ödeme yapmanız gerekir. Ödeme işleminden sonra, panel üzerinden domainin tüm haklarına sahip olabilir ve hatta farklı sağlayıcılara transfer edebilirsiniz.
Bir domain, sahibi tarafından yenilenmediği takdirde süresi dolar ve boşa düşer. Domainler genellikle yıllık olarak yenilenir ve belirli bir süre boyunca yenilenmezse, kayıt süresi dolmuş olur ve boşa düşer. Bu durumda, domain tekrar kullanıma açılır ve başkaları tarafından kaydedilebilir hale gelir. Domain ne zaman boşa düşer meselesi, aşağıdaki prosedürü takip etmektedir.
Zannedildiği üzere alan adı hemen boşa düşmez. İlk olarak, hold-on dediğimiz yaklaşık 5 günlük süreç başlar. Bu süreç, kefaret ödemeden alan adını yeniden almanızı sağlar. Eğer bu süreci kaçırırsanız redemption dediğimiz geri alım prosedürü başlar. Bu süre ise şirkete göre değişse de ortalama 30 gündür. Bu süre zarfında kefaret bedeli ödeyerek alan adını geri alabilirsiniz. Bu bedel, domain kayıt şirketine ödenmektedir. Ancak bu süre garanti değildir ve alan adı her an boşa düşebilir. Bu nedenle son döneme veya son güne kadar bırakmamanız çok önemlidir. Eğer alan adı pending delete dediğimiz sürece girerse, silinene kadar kimse alamaz. Bu süreç ise yaklaşık 85-90 gün kadar sürer.
Kısaca bir alan adı hemen boşa düşmeyecektir. Ek ücretle de olsa satın almak için 1 ay kadar vaktiniz olur. Süre kesin değildir ve silinme işlemine girdiğinde asla geri alamazsınız. Toplamda 80 gün kadar bekleyip kimse satın almadan geri almanız gerekmektedir. Domain ne zaman boşa düşer sorusu görüldüğü üzere yaklaşık 3 ay denebilir.
Burada can sıkan bir durum vardır. Bazı şirketler alan adınızı beğenerek özel satışa çıkarmak için sizden önce almaya kalkabilir. Domain backorder dediğimiz bu yöntemde, alan adı boşa düştüğü an satın alınır. Bu durumda alan adını geri almanız için yıllarca boşa düşmesini beklemeniz gerekir. Sizlere tavsiyemiz, projelik satın aldığınız ve kurumsal değere sahip domainleri mutlaka son tarihinden önce yenileyin. Mümkünse bir yılı aşkın periyotlarla yenilemeniz hem SEO açısından hem de alan adının geleceği açısından faydalı olacaktır.
Eğer domain ne zaman boşa düşer diye merak ettiğiniz bir alan adı varsa, backorder hizmetiyle boşa düştüğü gibi alabilirsiniz. Fakat bunu domain kayıt şirketleri vasıtasıyla yapabilirsiniz.
Daha önce de dediğimiz gibi, son yenileme tarihi geçen domain hemen boşa düşmez. Size birkaç gün zaman tanınır ve bu süre zarfında da ödeme yapmazsanız alan adı boşa düşer. Bu süre, sağlayıcılara göre değişebilir. Yani bazı domain şirketleri alan adını hemen boşa düşürebilmektedir. Bazı şirketler ise alan adının yenileneceğini tahmin ederek bir süre daha tutar. Elbette bu durumda sizden çok daha yüksek bedeller talep ederler ve bu durumu gelir elde etme sürecine çevirirler.
Bir domainin süresi dolduğunda veya sahibi tarafından geri alım sürecinde dahi yenilenmediğinde, domainin kaydı sona erer ve boşa düşer. Boşa düşen bir domain, birçok farklı duruma neden olabilir:
Domain ne zaman boşa düşer sorusu burada da görüldüğü gibi belirsizdir. Hemen boşa düşme durumu olmasa da yenilemede bazı farklı prosedürler söz konusu olabilmektedir.
Bir domainin boşa düşmesinden sonra geri alınması, duruma ve domain kayıt şirketinin politikalarına bağlı olarak değişir. Bu nedenle boşa düşen bir domaini geri almak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Domain ne zaman boşa düşer sorusunun cevabını bu kısımda daha net anlamış olmanızı temenni ederiz.
Domainin hangi durumda olduğunu öğrenmek istiyorsanız, domain durum kodlarına göz atmanız gerekir. Bu kodlar, sitenin satın alınabilir olup olmadığını ve daha pek çok bilgiyi sizlere sunmaktadır. Bu kodları who is sorgusu yaparak öğrenmeniz mümkündür. Aşağıda yer alan domain durum kodları, kayıt durumunu sizlerle paylaşmaktadır:
Bu durum kodları, domainin kayıt durumunu belirlemek ve gerekli aksiyonları almak için kullanılır. Her durum kodu farklı bir anlama sahiptir ve domainin durumu hakkında bilgi verir. Who is sorgusunda pending delete yazısını görürseniz alan adını geri alamazsınız demektir. Redemption süresince alan adınızı geri almanız mümkündür. Domain ne zaman boşa düşer sorusunun cevabı, pending delete aşamasının tamamlanması olarak cevaplanabilir.
Domain ne zaman boşa düşer? sorusuna rehberimizde detaylı olarak cevap verdik. Süreci özetlersek:
Domain süresi dolduktan sonra ne olur? sorusuna kısaca şu yanıtı verebiliriz:
Boşa düşen domain genel olarak bir başkası tarafından anında satın alınır. Çünkü yaşlı domainler oldukça değerlidir ve herkes bu alan adının ne zaman boşa düşeceğini bilebilir. Sizlere uyarımız, alan adınızın yenileme sürecini sona bırakmamanızdır. Aksi halde yıllar boyunca alan adınızı geri alamazsınız. Bu konuyla ilgili yasal mevzuatlar net olmadığından markanızın alan adını dahi geri almanız mümkün olmayabilir. Özet olarak alan adı boşa düştükten sonra geri alımla ilgili kimse size garanti veremez.